Μέσα από τη νέα ατομική έκθεση με τίτλο «Φύσις κρύπτεσθαι φιλεί» (Ηράκλειτος) που φιλοξενείται στην Αίθουσα Τέχνης «Αντί» στην Αντίπαρο, η εικαστικός Δήμητρα Χανιώτη επιλέγει να παρουσιάσει μια σειρά από επιτοίχια έργα συνεχίζοντας μια διαδρομή που ξεκίνησε από την παρουσίαση των πρώτων έργων της ενότητας στο πλαίσιο της ομαδικής συμμετοχής της στην Art Athina Fair το 2015 σε συνεργασία με την γκαλερί Τεχνοχώρος (Αθήνα).

Διεγείροντας εσωτερικούς μηχανισμούς, η εικαστικός επιχειρεί να οδηγήσει τον θεατή μακριά απο επιφανειακές και γρήγορες κρίσεις. Αντιθέτως, οι εικόνες που προτείνει η Δήμητρα Χανιώτη αφήνουν τον θεατή ελεύθερο στην ερμηνεία τους και τον καλούν να ανακαλύψει νέους τρόπους προσέγγισης της πραγματικότητας με σκοπό να αναδειχθούν οι αθέατες πλευρές της.

Η τρέχουσα κοινωνικό–πολιτική συγκυρία αποτελεί βασικό πυρήνα των προβληματισμών της. Η δουλειά της Χανιώτη μας υπενθυμίζει το ρόλο του σύγχρονου καλλιτέχνη: συνεπής και αφυπνιστικός, παρατηρητής και ερευνητής. Να συμπορέυεται με τους σύγχρονούς του εξετάζοντας το παρελθόν, να αφουγκράζεται τους σπαραγμούς και τις σιωπηλές κραυγές της εποχής του. Όπως έχει δείξει ήδη από την πρώτη της ατομική καθώς και από τις μέχρι τώρα παρουσιάσεις της δουλειάς της, η αναζήτηση της αλήθειας πίσω από κάθε επιφάνεια, κάτω από κάθε είδους κάλλυμα είναι κεντρικό στοιχείο στην θεματολογία της, η οποία αντλεί αναφορές από την αρχαιότητα και τους μύθους μέχρι τη σημερίνη εποχή και την επικαιρότητα.

Η έννοια του «κρυφού» διέπει τα έργα που αποτελούν την παρούσα ενότητα και εντοπίζεται τόσο σε επίπεδο τεχνικής όσο και σε επίπεδο θεματολογίας μέσα από την χρήση ποικίλων μεταφορών και συμβολισμών. Πρόκειται για μια αναφορά στο πώς μετατρέπεται σε κάθε εποχή καθετί περίεργο και δυσερμείνευτο σε μαγικό και απόκρυφο. Την ίδια στιγμή που στην αρχαιότητα και στον Μεσαίωνα η έλειψη γνώσεων οδηγούσε σε αντίστοιχες καταστάσεις, σήμερα, που η πληροφορία διαχέεται παντού με εκπληκτική ταχύτητα, οι μηχανισμοί της κοινωνίας μοιάζουν να παραμένουν στάσιμοι απέναντι σε ανάλογες μυστικιστικές και συνομοσιολογικές αντιλήψεις. Το «κρυφό» έρχεται να εκφράσει τον αρχέγονο φόβο απέναντι στο Άγνωστο. Αρχετυπικές και μυθολογικές μορφές όπως του Θησέα και της συμβολικής νίκης απέναντι στο σκοτάδι, στο φόβο για το βλέμμα του «Άλλου» και την σαγήνη του δικού μας ναρκισσιστικού καθρεφτίσματος μας καλούν να σκεφτούμε τη σημερινή μας στάση απέναντι στη διαφορετικότητα και την σημασία της ανάδειξης ανθρώπινων διαστάσεων ενός Mestor Phoboio.

Η αναζήτηση της αρχής και της αλήθειας που διέπει την ανθρώπινη φύση και το σύμπαν απασχόλησαν διαχρονικά θεματολογικά τόσο τους φιλοσόφους όσο και τους καλλιτέχνες. Η Χανιώτη επαναφέρει όλα αυτά τα ερωτήματα στο σήμερα θέτοντας το διακύβευμα του επανοπροσδιορισμού. Τι θα μπορούσε να σημαίνει για τον σύγχρονο άνθρωπο η διεκδίκηση της «ευδαιμονίας» ή αλλιώς της ολοκλήρωσης; Τι είναι αυτό που την ορίζει σ ένα περιβάλλον πολυπολιτισμικό, γεμάτο πληροφορίες, όταν μάλιστα βρίσκεται σε αναζήτηση της ταυτότητάς του; Σ’ ένα περιβάλλον ωστόσο διαβρομένο πολιτικά και ιδεολογικά που χαρακτηρίζεται από πολύπλοκες σχέσεις, συγκρούσεις; Πόσο εφικτό είναι το αίτημα των καιρών μας για «Αλλαγή» και «Υπέρβαση»;

Η επιφάνεια που επιλέγει η Χανιώτη για να εκφράσει τις σκέψεις της απέναντι στις κοινωνικό-πολιτικές συνθήκες της εποχής μας αποτελούν τα φύλα των εφημερίδων, εκεί όπου αποτυπώνεται καθημερινά με λέξεις μια από τις πολλές προσεγγίσεις της πραγματικότητας μέσα από την αφήγηση της επικαιρότητας. Η επιλογή αυτή αποκτά πολυδιάστατο ενδιαφέρον εάν σκεφτούμε τόσο την τεχνική που εφαρμόζει η εικαστικός «σκεπάζοντας» τις λέξεις και τις επιφάνειες με την διαδικασία του κεντήματος, όσο και την ίδια την εφημερίδα ως μέσο διοχέτευσης πληροφοριών αλλά και ως ένα μέσο που τίθεται σε αμφισβήτηση ολοένα και περισσότερο για την αποτελεσματικότητά του. Η χρήση του κεντήματος ως τεχνική αποτελεί ένα στοιχείο που συναντάμε από την πρώτη της δουλειά και αναφέρεται συμβολικά στην σημασία της πολιτιστικής συνέχισης της λαϊκής παράδοσης καθώς και στην διαφύλαξή της. Μέσα από το πλέξιμο η Χανιώτη έρχεται να δημιουργήσει σχέσεις και να συνδέσει διαφορετικά στοιχεία μεταξύ τους που εξυπηρετούν την αφήγησή της. Η κίνηση αυτή υπογραμμίζει για ακόμη μια φορά τη διττή ερμηνεία των μηνυμάτων σε μια χαοτική θάλασσα πληροφοριών, στην εποχή της υπερ-πληροφόρησης, όταν πλέον δυσκολευόμαστε να ελέγξουμε την ορθότητα και την εγκυρότητα της είδησης.

Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Ξυπολοπούλου